In dit boek beschrijven we onze ervaringen met dialoog, opgedaan in onze opleidingsgroepen voor dialoogbegeleiders en in ons werk met gemeenschappen en organisaties. Hier vind je meer informatie over het boek en hoe je het kunt bestellen
Elke week schrijft Kees of Eelco een stukje, dat betrekking heeft op het boek en een aspect van dialoog belicht.

Spreken vanuit het hart…

In dialogisch werk leggen we de nadruk, om te spreken als je je bewogen voelt, te spreken vanuit je hart. Makkelijker gezegd dan gedaan… want wat is dat dan, en waarom is het belangrijk? Het heeft te maken met de snelheid en de reactiviteit van ons denken: iemand zegt of doet iets, en we hebben er een oordeel of een gedachte over. We uiten onze mening en argumenteren, terwijl we voorbijgaan aan dat wat het met ons doet.

Zonder mee te delen wat dingen met je doen, blijven je reacties mentaal, rationeel en blijven ze ook meestal gelijk; ze worden tot standpunten, die je telkens weer herhaalt. Je ervaart het als de waarheid, die je telkens weer inzet, die je ook wil verdedigen en die dus ook snel tot verharding en conflict leiden. Gedachten en meningen kun je eindeloos herhalen als je niet voelt en uitdrukt wat jou werkelijk beweegt.

Want dat is eigenlijk altijd het geval; aan onze reacties liggen gevoelens ten grondslag. Iets doet ons goed, brengt ons aan het twijfelen, maakt ons enthousiast, blij, zwaarmoedig, roept weerstand op of voert tot een creatieve nieuwe gedachte. Het zijn deze reacties die we vooral lichamelijk waarnemen in het hier en nu. Het zijn authentieke, persoonlijke reacties, die de dialoog tot een levend en creatief proces maken. We nemen onszelf en elkaar in onze menselijkheid waar en er ontstaat een levendig, nieuwsgierig proces, waarin veel nieuws kan ontstaan, als we ons ervoor open stellen. Maar niet alleen dat; als we zo vanuit dat wat ons raakt, vanuit ons hart spreken, worden we zichtbaar voor de ander, met alles wat we op dat moment zijn. We laten iets van onszelf zien, tonen ons in onze diversiteit en kunnen tegelijkertijd de ander in zijn of haar eigenheid waarnemen. Dat is precies wat nodig is, om vertrouwen te laten groeien. Als we werkelijk zien en horen van elkaar, wat ons ‚aan het hart gaat’, wat in ons leeft en ons beweegt, ontstaat de verbinding, de relatie die we nodig hebben, om gezamenlijk te kunnen denken.

‚Als je vanuit je hart spreekt, kun je nooit iets verkeerds zeggen’

Deze uitspraak van Elice Sijbrandij vond ik op www.inspirerendleven.nl en spreekt me bijzonder aan. Vanuit het hart spreken, betekent mee te delen, wat jou persoonlijk beweegt. Je spreekt vanuit jezelf, en dat betekent dat wat je zegt, geen waarheid is, maar jouw eigen subjectieve beleving. En die is niet alleen altijd juist, maar tegelijkertijd uniek voor jou als persoon op dat moment. Als ook de ander spreekt vanuit het hart, ontstaat er dus altijd iets unieks en creatiefs, dat zich niet laat voegen in vooropgezette meningen of in vaste patronen, regels en waarheden.

Vanuit het hart spreken, betekent dat je aandacht minder bij je gedachten, en versterkt bij je lichaamswaarneming ligt. Het is je lichaam dat voelt en waarneemt, het is je denken dat dat vervolgens vertaalt in woorden en begrippen. Het voelende waarnemen als uitgangspunt voor je spreken te nemen, levert niet alleen een belangrijke bijdrage aan de levendigheid van je conversaties, het brengt je persoonlijk dichter bij jezelf en meer in het hier en nu.

Je zou ook kunnen zeggen: spreken vanuit het hart geeft het gevoel weer een bewuste plek in de dialoog met anderen en met onszelf. Is dat niet iets wat we goed kunnen gebruiken met elkaar?

Eelco de Geus, Wenen, 1 September 2018